SISTEM depositori pusat yang diperkenalkan menyelesaikan banyak masalah berkaitan dengan sijil. Sebelum diwujudkan, pelbagai masalah dihadapi oleh bursa, syarikat pendaftar dan pelabur.
Terdapat masalah sijil palsu, sijil berlebihan daripada jumlah saham syarikat dan pertukaran hak milik tidak berlaku serta merta kerana sebarang pertukaran dilakukan oleh syarikat pendaftar berkenaan.
Kemasukan sijil-sijil saham syarikat dilakukan dengan berperingkat- peringkat. Seperti lain-lain perubahan yang baru diperkenalkan, ada saja yang membantah.
Ada yang mengatakan mereka ingin tidur dengan sijil saham mereka dan menyimpannya ke dalam sistem depositori itu akan membuatkan mereka risau! Satu perkara yang saya pelajari dalam melakukan perubahan ialah ada sahaja yang menentang.
Semasa kerani bilik dagangan hendak digantikan dengan komputer, mereka menentang bermati-matian. Saya terpaksa berjumpa mereka di luar seorang diri.
Bayangkan berdepan dengan orang yang sedang marah kerana periuk nasi mereka terancam. Selaku penyelesaian, mereka diberi pilihan. Ujian lisan tentang pasaran saham dilakukan dan sekiranya lulus, mereka diterima menjadi wakil peniaga atau remisier.
Wakil peniaga bergaji bulanan, remisier mendapat komisen. Mereka bersetuju dengan cadangan itu. Selamatlah saya daripada dibelasah oleh 45 kerani bilik dagangan itu!
Pendidikan kepada pelabur menjadi fokus utama bursa dahulu. Kami memberi ceramah di merata-rata tempat pada setiap hujung minggu.
Kami mempelawa pengamal industri seperti broker saham, penganalisis dan peserta industri untuk turut serta dalam seminar atau ceramah.
Saya terlalu sibuk waktu itu dan kini menyesal kerana tidak meluangkan banyak masa untuk anak-anak yang masih kecil.
Apabila mereka besar, saya dapati ada jurang komunikasi antara kami walaupun mereka tidak pernah biadab dan sangat menghormati saya.
Satu daripada langkah yang menaikkan nama bursa saham kita ialah dengan mempromosikannya di luar negara terutama di pusat-pusat kewangan utama seperti New York, Boston, London, Zurich, Chicago dan Tokyo.
Lazimnya kami aturkan promosi itu dan menyesuaikannya dengan lawatan Perdana Menteri atau Timbalan Perdana Menteri ke luar negara.
Semua kandungan persembahan multimedia saya sediakan dan menjawab semua soalan yang dikemukakan.
Saya dapati sasaran di London dan Edinburgh, Scotland tahu tentang pasaran kita seperti "mengenali tapak tangan mereka sendiri".
Soalan mereka menunjukkan mereka tahu betul dengan pasaran kita. Kadangkala mereka begitu sinis dan kuat memerli tentang gelagat sesetengah ahli korporat kita.
Bagaimanapun, New York pada masa itu belum begitu biasa dengan pasaran kita. Soalan mereka berlegar tentang persoalan asas seperti ada atau tidak suatu sistem akaun di tempat kita. Macamlah kita datang dari zaman purba!
Satu perkara yang saya perhatikan ialah ketika Perdana Menteri, Tun Dr. Mahathir menjawab soalan. Begitu bersahaja walaupun untuk soalan-soalan yang susah.
Selalunya mereka yang mendengar ceramah Dr. Mahathir ialah pengerusi-pengerusi bank pelaburan dan syarikat dana-dana terbesar seperti Merril Lynch, Morgan Stanley dan lain-lain.
Biasanya jawapan Dr. Mahathir memuaskan hati semua pihak dan beliau memang betul-betul faham mengenai apa yang diperkatakannya.
Aura Dr. Mahathir berterusan. Saya pernah hadir pada satu majlis di Jeddah di mana beliau memberi ucapan selepas bersara. Sesi soal jawab begitu panjang kerana terlalu ramai yang bertanya dan beliau menjawabnya dengan baik.
Dan selepas sesi itu, beliau dikerumuni oleh peserta lelaki dan perempuan yang sebelum itu dipisahkan tempat duduk di dalam dewan.
Melalui ceramah di luar negara, dapatlah kita memperkenalkan bursa saham kepada lebih ramai pelabur asing sehinggakan pada 1994, Bank Negara terpaksa mengehadkan kemasukan wang ke dalam negara kerana terlampau banyak.
Ia menimbulkan persoalan di kalangan pelabur kerana peluang mereka terhad.
Pada tahun itulah jumlah syarikat baru tersenarai berjumlah 92 buah, 42 untuk papan utama dan 50 untuk papan kedua, suatu jumlah yang mungkin tidak akan kita lihat pada masa ini.
Kita juga pernah mencatat jumlah dagangan tertinggi dalam sejarah iaitu 2 bilion unit dalam tahun itu, suatu angka melebihi jumlah dagangan di Bursa Saham New York pada masa itu.
Ceramah-ceramah tempatan yang kerap telah membantu masyarakat terutamanya Bumiputera mengenali bursa saham.
Perkataan bursa yang penah "asing" kepada kaum Bumiputera menjadi biasa selepas itu. Walaupun bilangan Bumiputera yang melabur mungkin kecil tetapi bolehlah dikatakan mereka mengetahui sedikit sebanyak tentang jualan singkat, dagangan dalaman, dividen, nisbah harga pendapatan dan sebagainya.
Pendidikan pelabur sepatutnya berterusan. Malangnya pihak bursa saham sekarang lebih gemar memulangkan wang rizab yang dikatakan terlalu banyak kepada pemegang saham daripada menggunakannya untuk tujuan pendidikan.
Sebenarnya wang terkumpul itu adalah bayaran yuran penjelasan yang dibayar oleh setiap pelabur dan tidak ada kena mengena dengan pemegang saham yang wujud semasa bursa saham disenaraikan di bursa saham.
Masyarakat pelaburlah yang berhak menerima faedah daripada rizab yang berlebihan tersebut dan bukannya bukan pemegang saham.
Kini sebuah rancangan untuk meningkatkan lagi kefahaman tentang pasaran saham di kalangan orang Melayu terpaksa diketepikan kerana "tidak ada wang."
Itulah sebabnya dulu saya tidak bersetuju Bursa Saham Kuala Lumpur disenaraikan di bursa saham.
Semasa meninggalkan bursa, ada RM1.2 bilion di dalam rizabnya.
Sebahagian besar daripada wang tersebut diagih-agihkan kepada pemegang saham. Mereka mendapat durian runtuh!
DATO' SALLEH MAJID ialah Felo Utama
Fakulti Ekonomi, Universiti Kebangsaan Malaysia. Beliau juga bekas Presiden Bursa Saham Kuala Lumpur (kini Bursa Malaysia)
No comments:
Post a Comment